بعد از این که متوجه می‌شوید هاردتون دچار آسیبی شده اولین فکری که به ذهنتان می‌رسد این است که آیا اطلاعات یک هارد دیسک سوخته قابل بازیابی است؟ چگونه می‌توانیم اطلاعات یک هارد دیسک سوخته را بازیابی کنیم؟ بازیابی اطلاعات هارد دیسک ممکن است اما روش خود را دارد. در این مقاله تصمیم داریم درباره هادر دیسک سوخته و آموزش بازیابی اطلاعات آن صحبت کنیم. با ما همراه باشید.

بازیابی اطلاعات هارد دیسک سوخته

امروزه هارد دیسک‌های اکسترنال، قلب اطلاعات انسانی محسوب می‌شوند. هارد دیسک‌ها نه تنها حافظ اسرار و خاطرات خانوادگی و شخصی فرد هستند بلکه در بیشتر مواقع موقعیت شغلی فرد در گرو حفظ و نگهداری از آن‌ها قراردارد. اما اتفاق یک بار رخ می‌دهد، در چندین سال شاید یک بار هارد دیسک شما بسوزد. چه اتفاق وحشتناکی! حال این سؤال ایجاد می‌شود، آیا اطلاعات یک هارد دیسک سوخته قابل بازیابی است؟

برای درک بهتر این موضوع بهتر است به دو نکته حائز اهمیت توجه کنیم:

1-‌ اول این که هارد سوخته‌ای وجود ندارد مگر این که آتش سوزی رخ داده باشد تا بتوان گفت که هارد سوخته است و بعد بتوانیم از واژه بازیابی اطلاعات هارد سوخته استفاده کنیم (درواقع شما با مشکل عدم شناسایی هارد مواجه هستید). بهتر است زمانی از این جمله استفاده کنیم که برد هارد سوخته باشد. چون در حقیقت هیج قطعه‌ای از هارد نمی‌سوزد!

2-‌ از جمله مواردی که باعث خرابی هارد دیسک می‌شود می‌توان به نوسانات برق یا برعکس زدن سوکت برق یا Power هارد دیسک اشاره کرد. در این صورت دو نشانه برای خرابی هارد دیسک ها پدیدار می‌شود:

• بلند شدن دود از هارد دیسک
• روشن نشدن هارد دیسک

در هر دو مورد مورتور‌های هارد دیسک به هیچ عنوان گردش نخواهند کرد. البته عدم گردش موتورهای هارد دیسک دلایل دیگری نیز دارد، اما در صورتی که مطمئن باشیم برد هارد خراب یا سوخته است می‌توان گفت دلیل اصلی این دو مورد است.

چرا هارد دیسک می‌سوزد و یا خراب می‌شود؟

هارد دیسک نیز همانند سایر قطعات الکترونیکی به خودی خود خراب می‌شود و حتما نمی‌توان گفت که ضربه خوردن باعث خرابی هارد دیسک‌ها شده است. هارد دیسک‌ها نیز دارای یک طول عمر هستند که این طول عمر را می‌توان بین 3 الی 5 سال تخمین زد. البته طول عمر هارد به نحوه نگه داری و حفظ هارد دیسک نیز بستگی دارد.

متداول‌ترین دلایلی خرابی و یا سوختن هارد دیسک

یکی از شایع‌ترین علل سوختن هارد این است که فرد کابل برق منبع تغذیه را به صورت اشتباه به هارد وصل کرده است و گاهی اوقات به علت مشکل منبع تغذیه یا توسط شوک الکتریکی حاصل می‌شود. وقتی که به هارد برق زیادی وارد می‌شود چه مشکلی پیش می‌آید؟ ورود برق زیاد به هارد منجر به آسیب دیدن PCB یا برد هارد که روی شاسی هارد نصب شده می‌شود. برد هارد نقش مهمی را در هارد دیسک ایفا می‌کند و اگر آسیب ببیند می‌تواند مشکلات مختلفی را به وجود بیاورد. برد هارد یک کنترل کننده است که در پشت هارد واقع شده و جریان برق را کنترل می‌کند.

هنگامی که هارد کار می‌کند، جریان برق از برد هارد عبور و بعد وارد هارد می‌شود. به این ترتیب، موتور اسپیندل شروع به چرخش می‌کند و هدهای خواندن و نوشتن می‌توانند حرکت کنند. دستورات خواندن و نوشتن از طریق برد به هارد منتقل می‌شود. به همین علت است که برد هارد در عملکرد نقش مهمی دارد. در یک هارد دیسک فقط PCB احتمال سوختن دارد. متاسفانه برد می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله فرسایش، افزایش گرما و غیره خراب شود.

از نشانه‌های سوختن PCB می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

بوی سوختگی: اگر از هارد خود بوی سوختگی عجیب و غریبی می‌شنوید پس احتمالا برد هارد شما سوخته یا آسیب دیده است.

گرم شدن خیلی سریع: هنگامی که هارد کار می‌کند حرارت ثابتی ایجاد می‌شود. اگر هارد شما سریعتر از همیشه گرم می‌شود پس احتمالا برد کنترلر هارد شما آسیب دیده است.

کند شدن هارد: وقتی که هیچ خطایی نمایش داده نمی‌شود اما هاردتان کند شده، این نشان می‌دهد که چیزی در هارد شما آسیب دیده است، در این حالت باید PCB مورد بررسی قرار گیرد.

عملکرد ضعیف کامپیوتر: قطع شدن برق یا شوک‌های الکتریکی (افزایش و کاهش ناگهانی جریان برق) می‌تواند آسیب جدی به PCB وارد کند.

صدای کلیک عجیب و غریب: همانطور که می‌دانید یکی از موثرترین روش‌های تشخیص خرابی فیزیکی هارد شنیدن صدای کلیک کردن یا غژ غژ است. اگر چنین صدایی از هارد خود می‌شنوید این بدان معناست که برخی از خرابی‌های فیزیکی از جمله شکسته شدن برد در هارد شما رخ داده است.

درایوهای شما در هنگام بوت ظاهر نمی‌شود: اگر هارد اینترنال دارید سیستم عامل شما از طریق آن بوت می‌شود. بنابراین اگر سیستم شما بوت نمی‌شود و درایوها ظاهر نمی‌شوند ممکن است مشکلی در مدار هارد شما به وجود آمده باشد.

توقف چرخش هارد: به طور کلی هنگام خواندن یا نوشن اطلاعات از هارد، پلاتر هارد دیسک می‌چرخد. بنابراین اگر هارد شما نمی‌چرخد ممکن است به این علت باشد که هارد برق دریافت نمی‌کند و در این وضعیت برد می‌تواند مشکل اصلی باشد.

متداول‌ترین دلایلی که باعث خرابی و یا سوختن هارد دیسک می‌شوند عبارتند از:

1-‌ اتصال اشتباه هارد دیسک به کابل برق پاور یا همان منبع تغذیه که بیشتر در هارد دیسک‌های اینترنال اتفاق می‌افتد و باعث سوختن و در اکثر مواقع بلند شدن دود از هارد دیسک می‌شود.

2-‌ نوسانات برق در پورت USB سیستم‌های خانگی و یا لپ‌تاپ‌ها

3-‌ وجود اتصالی هنگام برخورد قطعات فلزی و رسانا که بیشتر در هارد دیسک‌های اکسترنال اتفاق می‌افتد و در نتیجه جک USB و برد هارد دیسک آسیب می‌بیند.

4-‌ قطع اتصال هارد دیسک‌های اکسترنال در زمان جدا کردن و یا وصل کردن هارد دیسک

5-‌ خرابی و سوختن برد هارد دیسک‌ها در اثر ریختن مایعات بر روی آن‌ها که بیشتر برای لپ تاپ ها رخ می‌دهد.

6-‌ حرارت بیش از اندازه که بیشتر در مواقع استفاده هارد دیسک در محیط‌های گرم ایجاد می‌شود و باعث خرابی برد و حتی سایر قطعات فیزیکالی هارد دیسک می‌شود.

نحوه بازیابی اطلاعات سوخته در هارد دیسک

حال نوبت به آن رسیده تا ببینیم چگونه می‌توان بازیابی اطلاعات هارد دیسک را امکان‌پذیر ساخت.
توجه داشته باشید که نحوه بازیابی اطلاعات هارد دیسک به مشکل ایجاد شده، بستگی دارد. هارد به دو صورت فیزیکالی و لاجیکالی خراب می‌شود. از قسمت‌های فیزیکالی هارد دیسک می‌توان به قطعات مکانیکی و فیزیکی هارد دیسک مانند: موتور هارد دیسک، هِد، دیسک یا همان پلاتر که اطلاعات بر روی این قسمت ذخیره می‌شود اشاره کرد.

قسمت‌های لاجیکالی هارد دیسک شامل سیستم عامل و نرم‌افزارهای هارد دیسک که مهم‌ترین قسمت آن فریمور هارد دیسک است، می‌باشد. فریم‌ور هارد دیسک می‌تواند به تنهای موجب خرابی تمامی اجزای سیستم هارد دیسک شود. خرابی فریم ور یعنی خرابی مغز هارد برای کنترل عمل نوشتن و خواندن اطلاعات.

اگر حتی قطعات فیزیکالی هارد دیسک خراب نشده باشد اما فریم‌ور دچار خرابی و نقص شده باشد، هارد دیسک نشانه‌هایی از خود بروز خواهد داد. که در نگاه کاربر یا افراد غیر متخصص مبنی بر خرابی مکانیکی و فیزیکالی هارد است.

اگر اطلاعات‌تان مهم است، این کار را به تکنیسین‌هایی بسپارید که حداقل هزاران بار هارد دیسک‌ها را تست و بازیابی کرده‌اند. چرا که بازیابی اطلاعات هارد دیسک سوخته و خراب در اکث اوقات می‌تواند بسیار پیچیده باشد. این کار اصلاً کار مهندسین نرم‌افزار یا بیزینس‌های که خدمات کامپیوتری را ارائه می‌دهند نیست.

پیشنهاد می‌کنیم مطلب: چرا نباید از خدمات بازیابی اطلاعات ارزان و غیر‌حرفه‌ای استفاده کنید را بخوانید.

نکاتی در خصوص بازیابی اطلاعات هارد سوخته

اگر راه‌های مختلفی را برای حل مشکل بازیابی اطلاعات هارد سوخته امتحان کرده‌اید و نتیجه مطلوبی را نگرفته‌اید به نکات زیر توجه کنید.

• بازیابی اطلاعات هارد سوخته کار ساده ای نیست و باید توسط متخصصین با تجربه انجام شود.
• تجهیزات پیشرفته‌ای برای بازیابی اطلاعات وجود دارد که عملاً بدون آن‌ها بازیابی اطلاعات هارد دیسک امکان پذیر نیست.
• Clean room استاندار محیطی برای باز کردن درپوش هارد دیسک‌ها است. این محیط عاری از هر گونه ذرات گرد و غبار است. در صورتی که درپوش هارد شما در هوای آزاد باز شود مطمئن باشد اطلاعات شما نابود خواهد شد. چرا که سطح پلاتر و هد بسیار کم است و وجود ذرات گرد و غبار باعث گیر کردن هد بر روی سطح پلاتر می‌شود و شکافی عمیق را در دیسک ایجاد می‌کند که در نهایت بازیابی اطلاعات هارد دیسک سوخته را غیر‌ممکن می‌سازد. به جرأت می‌توان گفت که در ایران تنها چند مرکز وجود دارد که دارای کلین روم استاندار هستند.

• در صورتی که هر گونه علائم سوختن PCB را مشاهده کردید از هارد استفاده نکنید و سیستم خود را خاموش و روشن نکنید.

• هارد را به واحد برق دیگری وصل نکنید زیرا باعث آسیب بیشتر به هارد می‌شود.

• کار کردن با هارد باعث آسیب رساندن به موتور و هد خواندن/نوشتن می‌شود، ممکن است پلاتر آسیب ببیند و خراشیده شود.

• برد یا PCB را با برد سایر هاردها تعویض نکنید حتی اگر یک مدل و فریم‌ویر داشته باشند. زیرا موجب آسیب بیشتر به هارد خواهد شد. برای تعویض برد PCB و بازیابی اطلاعات هارد، کد فریم‌ویر، میکروکد باید کاملا مطابقت داشته باشد و همچنین به ابزار ریکاوری فریم‌ویر خاص و خواننده قطعات برد الکترونیکی که حاوی چیپست MCU تعبیه شده است نیاز دارد.

  بدون داشتن کدهای فریم‌ویر اورجینال و خواننده PCB اروجینال، ریکاوری اطلاعات هارد غیر ممکن است. بسیاری مشتریان سعی دارند خودشان PCB خریداری کنند و تعمیرات را انجام دهند که باعث ایجاد خسارات بیشتر می‌شوند و اصلا بهبودی حاصل نمی‌کنند.

به صورت خلاصه و کلی می‌توان گفت که سه عامل اصلی برای بازیابی اطلاعات هارد دیسک سوخته وجود دارد:

1-‌ متخصص با تجربه

2-‌ تجهیزات روز دنیا

3-‌ Clean room استاندارد

جمع بندی نهایی

در این مقاله به بررسی این سؤال پرداختیم که آیا بازیابی اطلاعات هارد سوخته ممکن است؟ با خواندن این مقاله پی بردیم که اطلاعات یک هارد دیسک سوخته قابل بازیابی است اما باید نکات بسیار مهمی را در خصوص بازیابی این اطلاعات رعایت کرد. امیدواریم که این مقاله مورد توجه شما واقع شده باشد.

امداد

        رایانه

                تراکمه